आज हम स्कूल के छात्रो के लिए बहुत ही अच्छे Essay on Diwali in Sanskrit (संस्कृत मे दिवाली पर निबंध) लेकर आए है। पोस्ट को पूरा पढ़ना यहा आपको 5 से 6 संस्कृत मे दिवाली पर निबंध मिलेगे। दीपावलिः या दीपावली अथवा दीपोत्सवः संस्कृतेन सुलभं दीपावली निबन्धः विषयः। एषा हिंदूनां प्रमुखा पर्वभावना अस्ति, ज्योतिया प्रकाशान्तरणानि, श्रीरामचन्द्रस्य प्रवासोत्सवोऽपि सन्धायति।
आत्मीय-साम्प्रदायिक-परिवार-सहृदयस्य तत्त्वं सुखं च दर्शयति। या तिथिर्दीपावल्याः पूर्वं विद्यते, तायामेव धार्मिकानां विशेषा विधानं क्रियते। दीपदर्शनं, दिवालियां शुभाशयाः इत्यादयः तत्त्वानि स्मर्यन्ते। अत्रास्मिन् निबन्धे दीपावल्याः महत्त्वं, क्रीडासंस्कृतिः, भोजनविधिः च वर्ण्यन्ते। आनन्दात्मकं, श्रेयस्करं च एषा निबन्धप्रस्तुतिः।
🎉Detailed Articles and Essays on Diwali! Deepawali Essay 100 To 10000 Words 
संस्कृतभाषया दीपावलिपरिप्रेक्ष्य दीपावलि निबंधः। दीपावलिपर्वं हिन्दूनां महत्त्वपूर्णपर्वः, यः प्रतिवर्षं आगच्छति। अत्र दीपाः प्रज्वलन्ते, सुखं विस्फुरन्ति च, शुभान्यां अवसरेषु परिमलः व्यवहारः च सम्पद्यते। प्रत्येकं सङ्गीतकारः, कविः, लेखकः च अतिथिवत् स्वागतं याचन्ति। सोऽयं निबंधः दीपावलिपर्वस्य शोभायै अभिवृद्धिमती वर्तते। आप्तवाक्यानि, विस्मयदायकानि, इतरेतरसम्बन्धितानि च यथाशक्ति प्रयोगानि अपि सन्ति। इदं निबंधं पठतु च, दीपावलिपर्वस्य आनन्दप्रदं श्रेयस्करं च समझतु च।
नमस्कार: दिवाली संस्कृते (Essay on Diwali in Sanskrit)
भूमिका:
दीपावली, भारतस्य अत्यन्तं प्रसिद्धं हिन्दू धार्मिकं त्योहारं अस्ति। इदं त्योहारं देवतानां पूजां कुर्वति च बालाः तरुणाः च, समृद्धिं, सौभाग्यं च प्रार्थयन्ति। अत्र दीपावलीसम्बन्धिनी रोचकतमा विवरणं प्रस्तुतं भविष्यति।
प्रस्तावना:
दीपावली भारतीयानां महान् पर्वः। अत्र धार्मिकानि, सांस्कृतिकानि च रुचकानि अनेकानि गुणाः आविर्भवन्ति। यहाँ दीपावलीस्य विविधतया अभिवर्धन्ते तथा भविष्यावधि दीपावलीषु तिथिः परिदृश्यते। इत्थं दीपावली संस्कृते निबन्धः प्रस्तुतः स्यात्।
दीपावली सम्बन्धिनी महत्त्वं:
दीपावल्यां महादीपः जलति। दीपावल्यां दीपाः प्रज्वलिताः। एतानि दीपाः दिवालीमहोत्सवे प्रज्वलिताः भवन्ति। अत्र भारतीयाः धूपदीपवन्तः सन्ति, पटाकाः पटन्ति च। यहाँ दीपावली प्रस्तुता अनुभूयते इति कथयिष्यामः।
🎉diwali essay in hindi : essay on diwali : diwali essay in english
दीपावली की कथा:
अत्र दीपावलीस्य कथा अत्यन्तं सरला वर्तते। रामः राज्यं प्राप्य सुखी भवन्ति। रावणः दशग्रीवजये क्रोधात् सीतां अपहरत्। रामः सीतां पुनः प्राप्य लङ्कां दहति च। अत्र युद्धं सम्प्रवृद्धं सन्ति। तत्र रामः सयुक्तः दीपानि प्रज्वालयति अयोध्यायां। अत्र समये लोकाः अयोध्यायां अनेकः दीपानाम् अध्वानं निर्मार्गयन्ति। अत्र रामस्य पुत्रः लवः च कुशः च जनिष्यते।
दीपावली 2023 ते 2050 तक तिथयः (Dates) तालिका:
| वर्षः | तिथिः |
|---|---|
| 2023 | नवम्बर 1 |
| 2024 | अक्टूबर 20 |
| 2025 | नवम्बर 9 |
| 2026 | अक्टूबर 29 |
| 2027 | अक्टूबर 18 |
| 2028 | नवम्बर 6 |
| 2029 | अक्टूबर 25 |
| 2030 | अक्टूबर 14 |
| 2031 | नवम्बर 3 |
| 2032 | अक्टूबर 21 |
| 2033 | नवम्बर 10 |
| 2034 | अक्टूबर 30 |
| 2035 | अक्टूबर 19 |
| 2036 | नवम्बर 7 |
| 2037 | अक्टूबर 27 |
| 2038 | अक्टूबर 16 |
| 2039 | नवम्बर 4 |
| 2040 | अक्टूबर 23 |
| 2041 | नवम्बर 12 |
| 2042 | नवम्बर 1 |
| 2043 | अक्टूबर 20 |
| 2044 | नवम्बर 8 |
| 2045 | अक्टूबर 28 |
| 2046 | अक्टूबर 17 |
| 2047 | नवम्बर 5 |
| 2048 | अक्टूबर 24 |
| 2049 | अक्टूबर 13 |
| 2050 | नवम्बर 2 |
दीपावली तथ्याः (Diwali Facts):
- दीपावली नाम्नी पर्वः सर्वभारतवासिनां धार्मिकः पर्वः अस्ति।
- दीपावलीस्य कारणं रामरावणयुद्धं इति ज्ञातम्।
- दीपावली त्योहारे दीपाः प्रज्वलिताः भवन्ति, जानीयात्।
- दीपावली विशेषतया मिठैः, नट्यविनोदैः सह आचर्यते।
- इदानीम् दीपावली रङ्गोलीभिः सुशोभिता अस्ति।
समाप्तिः:
एवम् अस्मिन् संस्कृतनिबन्धे दीपावलीस्य महत्त्वं, कथा, तिथयः तालिका, तथ्याः च प्रस्तुताः सन्ति। दीपावली पर्वे लोकाः दीपैः प्रज्वलितैः सज्जन्ते, मिठैः विनोदन्ते च। एवं भवति दीपावलीस्य संस्कृतनिबन्धे।
प्रस्तावना: 100 शब्दों में –
दीपावली संस्कृते एक प्रसिद्धं धार्मिकं त्योहारं अस्ति। दीपावली महोत्सवे देवतानां पूजा क्रियते। अत्र रामरावणयुद्धकथा एवं दीपावलीस्य तालिका दृश्यन्ते। दीपावली 2023 से 2050 तक तिथयः प्रदर्शिताः सन्ति। दीपावली संबंधिनी तथ्याः विविधाः भवन्ति। एवं भवति दीपावलीसंस्कृतनिबन्धे।
दीपावली सम्बन्धिनी महत्त्वं: 50 शब्दों में –
दीपावली हिन्दू धर्मके अत्यन्तं प्रसिद्धं त्योहारं अस्ति। दीपावल्यां दीपाः प्रज्वलिताः भवन्ति, जीवनको उज्जवल बनाने के लिए सम्बोधित करते हैं। यहाँ रामरावणयुद्धकथा विवरणीया।
दीपावली की कथा: 50 शब्दों में –
दीपावलीकथा में, भगवान राम लङ्कायुद्धे दशग्रीवका सहायता से रावणको वध करते हैं। लॉर्ड राम की वापसी पर, अयोध्यावासी दीपों से नगर को रौंगते।
दीपावली 2023 ते 2050 तक तिथयः (Dates) तालिका: 50 शब्दों में –
यहाँ दीपावली के 2023 से 2050 तक तिथयः दिनांक के साथ प्रदर्शित हैं। अनुक्रमणिका अनुसार, दीपावली के त्योहार वर्षान्तरं भर्ती करते हैं।
🎉 Cow pr Essay in English (#4 गाय पर निबंध इंग्लिश में)
दीपावली तथ्याः (Diwali Facts): 50 शब्दों में –
दीपावली पर्व भारतीयों के लिए प्रिय धार्मिक त्योहार है। इसमें दीप जलते हैं, मिठाईयां खाई जाती हैं और नट्य-संगीत का आनंद लिया जाता है। रंगोली भी सजाई जाती है।
Essay on Diwali in Sanskrit | दीपावलिः संस्कृते निबंधः
संस्कृतभाषयां दीपावल्याः उत्सवः एकोत्कर्षः अस्ति, योऽयं भारतीयानां प्राचीनः उत्सवः एव भवति। दीपावल्याः “दीप” इति शब्दस्य अर्थः ‘दीपनं करोतीति दीपः’ इव भवति, एवं “आवलिः” इति शब्दस्य अर्थः ‘वृद्धिः करोतीति आवलिः’ इव भवति। एतेन दीपावलिः इत्युक्तः अर्थात् दीपानां आवलि: अथवा दीपोत्सवः।
दीपावल्याः उत्सवः भारतीयानां प्राचीनतमाः उत्सवाः एकः अस्ति। ईश्वरस्य आज्ञायाम् अनेकानि आकाराणि सृज्यन्ते, अत्र प्रमुखं आकारं चतुर्दशार्यं भवति। भारतीयानां त्रैलोक्ये विख्यातं चतुर्दशार्यं दीपावलिः नाम सम्भवति। यदि दीपावल्याः इत्यस्मिन् उत्सवे आरम्भिकं आकारं विचार्यते, तत्र संस्कृतेऽस्मिन् निबन्धे सूच्यते।
दीपावलिया इति उत्सवे प्रायः शक्राय इन्द्राय च योऽनुष्ठाति। इन्द्रः भगवान् देवतानां सर्वेषां प्रमुखः एव भवति। अत्र समाजस्य एकत्वं एव वर्तते। सर्वे भारतीयाः अनेका धर्माः, अनेकाः आचाराः च विविधानि भाषाः च वदन्ति। तथापि दीपावलिया इति उत्सवे समाजस्य अन्योन्याभिनन्दनम्, सख्यः एव वर्तते। ईश्वरस्य प्रसादेन तेषां समग्राणां सुखं एव वर्तते।
दीपावलिया इति उत्सवे विश्वेषां मित्रत्वम्, दानशीलत्वं च प्रतिपादितम्। भारतीयाः सदा आपदापादपान्तां परस्पराणां सहाय्यं च अभिज्ञायन्ति। सर्वे अशक्ताः अपि परस्परं सहाय्यं आचरन्ति। अत्र तेषां दानशीलत्वं प्रतिपादितम्। ईश्वरस्य दत्तानां धनं देयानां वा दानम् एव प्रधानं भवति। तस्मात् ईश्वरप्रसादेन दीपावलियायां समाजस्य समृद्धिर्भवति।
दीपावलिया इति उत्सवे आरम्भे सर्वे लोगा: वस्त्राणि नवा वस्त्रं धारयन्ति। सर्वे अङ्गानि पूर्वचित्रानि रञ्जयन्ति। तथापि नृत्यः, गानं, वाद्यं च प्रत्युत्सवे सर्वत्र दृश्यते।
🎉 Best Essay on Holi for Students {2023}
रोप्यन्ते। आलीप्यन्ते च पुण्ये धार्मिके स्थले सर्वे दर्शनीयाः च भवन्ति।
दीपावलिया इति उत्सवे प्रस्तुताः अन्नानि एते – आपः, वस्त्राणि, आभूषणानि च। ते सर्वे प्रदानं भवन्ति। सर्वे विद्वांसः आचार्याश्च पूजनीयाः भवन्ति। दीपावलियायां सर्वे स्नेहेन सह क्रीडन्ति। आरम्भे आपस्त्रीशुचिस्मिताः भवन्ति। विष्णुः वायुर् अग्निः च प्राणान् सञ्चारयन्ति। तस्मात् ईश्वरप्रसादेन दीपावलियायां सर्वे सुखं एव वर्तन्ते।
संस्कृतभाषया दीपावल्यायां एवं सरलं निबन्धं लिखितुं प्रयत्नः भवति। एतादृशेऽस्मिन् उत्सवे ईश्वरस्य प्रसादेन भारतीयानां जनानां समृद्धिः, सौभाग्यं च भवति। ईश्वरः दीपावल्यायां सर्वेषां सुखं प्रददातु।
अत्र समाप्तिः।
Essay on Diwali in Sanskrit | दीपावलि महोत्सवः: दीपावलि परिचयः एवं निबन्धः
नमो धन्यवादान् सूर्योदये! दिवस्य समीपे, दीपावल्यां महोत्सवः सम्पन्नः। सर्वेभ्यः सुखिनो भवन्तु। आत्मनि शुभाशयाः!
दीपावल्यां संस्कृते निबंधः
प्रस्तावना:
अहं विश्वस्य ज्योतिर्ज्योतिषां सर्वेषां शुभम् आविद्यामि। सूर्यमण्डले सञ्चरन् विद्युद् उत्पद्यते। यश्च स दीपावलिरिति ख्यातः, स मम निबंधः।
दीपावल्यां महोत्सवः:
दीपावलिर् विशेषान्तर्गतं हिन्दूषु विशेषतः भारतदेशे महत्त्वपूर्णः। यः शुक्लपक्षस्य आश्वयुजमासस्य अमावास्यायां उत्पन्नः तदा दीपावलिः समाजे प्रयागस्थः स्थानम् आपदेश।
दीपावल्यां उत्साहः:
अत्र दीपावलिमहोत्सवस्य आरंभे सर्वे लोकाः दीपैः दीपान्तर्दीपाः सञ्चरन्ति। अतः नानाविधाः दीपाः सम्पद्यन्ते। विविधाः रङ्गोलिः च निर्माणम् अस्ति। बच्चाः खेलन्ति, वृद्धाः पूजां कुर्वन्ति।
दीपावल्यां धर्मसम्मानः:
दीपावलिमहोत्सवेऽपि धर्मसन्मानः प्रधानम् अस्ति। रामो रावणं संहरति इति पुराणं ज्ञातं। रामस्य राज्ये एकादशीवारं राजधर्मस्य संस्कारः अपि संपद्यते। धनतस्तु लक्ष्मीसमुत्थिता इति भीष्मपर्वज्ञानं विद्यते।
दीपावल्यां प्रकृतिसम्बन्धः:
दीपावलिमहोत्सवेऽपि प्रकृतिसम्बन्धः अत्यन्तम् उत्कृष्टः। यथा धान्यादिषु अन्नेषु पर्वताः अपि धन्याः नाम भवन्ति, तथैव दीपावलौ दीपाः भास्करेण सह विशिष्यन्ते।
दीपावल्यां प्रार्थना:
दीपावलिमहोत्सवस्य आगमे प्रार्थना करोमि सर्वेभ्यः लोकेभ्यः। आत्मनि धनं अस्तु, आत्मनि सुखं अस्तु। धन्यवादः प्रसन्नचित्तेभ्यः!
संक्षेपः:
दीपावलिमहोत्सवः हिन्दूषु प्रमुखः त्योहारः अस्ति। रामो रावणं संहरति इति पुराणज्ञानं विद्यते। दीपाः भास्करेण सह विशिष्यन्ते। आत्मनि सुखं अस्तु।
समाप्तिः:
इदं दीपावलिमहोत्सवं संस्कृते निबंधं नाम, सर्वेभ्यः प्रियं
भवतु। धन्यवादः।
संबंधित शब्दाः:
दीपावलिः, दीपावल्यां, धर्मसम्मानः, प्रकृतिसम्बन्धः, प्रार्थना, भास्करः।
🎉If there was no voting (election)? Essay on Voting
Essay on Diwali in Sanskrit | दीपावलि: शुभम् समर्थं विद्वांसां पर्वः
दीपावलि: शुभम् समर्थं विद्वांसां पर्वः
सर्वे भारतवासिनः प्रियं समयं प्रतीक्षन्ते, अत्र दीपावलि: नाम्ना पर्वः सम्भवति। न खलु भारतीयानां कस्यापि पर्वतत्रयं दीपावलि: समवेतुमुत्सुकतरं पर्वमस्ति। अस्य पर्वस्य मुख्यं गुणं दीपोत्सवं वा प्रकाशोत्सवं वा इति स्पष्टं भवति। अस्मिन् विशेषे, शुभं एव शब्देन संबोध्यते दीपावलि:।
दीपावलि शब्दो द्विभाषिये समर्थतया रम्यते। संस्कृते ‘दीपावलि:’ इत्यस्य शब्दस्य दीपावलया वा विशेषेण विवक्षितार्थः समर्थः। यथा तथा वैयाकरणाः प्राचीनाः तस्य शब्दस्य शक्तिं सविस्तरं विवक्षन्ते।
दीपावलि: दीपस्य आवलि: इति शक्तिं विवक्षन्ते। दीपो यस्य सः दीपा: इत्युच्यते तस्मिन् दीपावलि: इति अर्थे दीपैः आवृतः स दीपावलि:। अस्यामर्त्यकाले अत्र दीपैर्दीपयन्ति, इष्टां वस्त्रं पुष्पाणि चापि भारतीया: सुखीभवन्ति।
दीपावलि: भारतीयानां सबृंहि विशेषत्या प्रियमस्ति। समृद्धि: वा धनसंपत्ति: वा उदयः वा बन्धुत्वं वा, सर्वेषां भारतीयानां दीपावलि: समर्थो दीपोत्सव:। यदि विवाहोत्सवं या गृहप्रवेशोत्सवं या पुत्रप्राप्तिर्या त्रयी: वा उत्सवाः, दीपावलि: सर्वेषां उत्सवानां राजा: इति वर्ण्यते।
दीपावलि इति शब्दस्य विशेषत्या एकं अन्यं च अर्थम् अस्ति। वैदिककाले अस्य शब्दस्य ‘दीपोत्सव:’ इत्यर्थः अभूत्। अस्मिन् उत्सवे सूर्यदेवस्य पूजा च समाप्ता अस्ति। वर्तमाने काले अस्य उत्सवस्य मुख्यं गुणं दीपाः दीपनान्तरं सम्भवन्ति। ये दीपा: बालकृष्णवेषाः एव विकृतविग्रहाः, ते दीपावलि: इति अर्थे विकृतविग्रहाः इत्युच्यन्ते। अत्र विकृतविग्रहानां विशेषतः मृत्युदेवगणानां पूजा समर्था।
दीपावलि: भारतवर्षे अत्यन्तं महत्त्वपूर्णं पर्वः। अस्या उत्सवस्य मुख्यं गुणं दीपा: अभिवृद्धये नत्यमुपयुज्यन्ते। विभिन्नानि रङ्गाणि शुभानि विकसन्ति। धन्यत्वं च ब्रूयाम: यदि अस्य उत्सवस्य दीपोत्सवस्य प्रामुख्यं न भवेत्।
आदित्यो वायुर् अग्नि: च ये देवा: ये च सविता:।
तेभ्यो नमस्कृतं तस्मै दीपावलि: इति विश्रुता।।
आदित्यो वायुर् अग्नि: च ये देवा: इति शब्दैर्विवक्षितार्थं संगृह्यते। दीपावलि: अत्र दीपाः पूजायां प्रामुख्यं प्राप्नोति।
सर्वभूतान्तरात्मा च जगत्सृजति यश्च वै।
तस्यैवाहं प्रतिगृणामि दीपावलि: प्रियं व्रतम्।।
ये देवा: सर्वभूतान्तरात्मा च जगत्सृजन्ति, तेषां दीपावलि: व्रतं विशेषतया प्रियं भवति।
एवं दीपावल्यां संस्कृते निबंधः लिखितव्य:। इदानीं दीपावल्यां संस्कृते निबंधानुवादे प्रयोजनम् अस्माभिरुपलभ्यते, अत्र विशेषतया संस्कृते लेखने उपयुक्तं शब्दावलीं प्रयुज्यते। अत्र विशेषतया शुभं, दीपोत्सवं, विकृतविग्रहाः इति शब्दा: बोल्डिताः भवन्ति।
दीपावलया विशेषेण दीपोत्सवस्य महत्त्वं प्रतिपाद्यते। दीपावलि: इत्युक्ते संस्कृते शब्दे शुभं एव वर्ण्यते। एतस्मिन् निबंधे भारतीयानां प्रियं दीपावलि: उत्सवं समर्थं संस्कृते प्रतिपादितम्।
अत्र लेखने अपि परिश्रमी भवाम: किन्तु अपेक्ष्यतां संस्कृते निबंधानुवादे आवश्यकं नवीनं कार्यं कुर्वन्तु। एषः परिश्रम: भविष्यति यत्र संस्कृतभाषा लोके सञ्चरिष्यति।
दीपावलि: सर्वेषां सुखीभवतु। आप्यायन्तां दीपावलि:।
🎉 माई बेस्ट टीचर निबंध » My Best Teacher Essay
Essay on Diwali in Sanskrit | संस्कृत मे दिवाली पर निबंध
प्रियंगना, अयं लेखः दीपावलिः विषये संस्कृतेन रचितः अस्ति। यद्यपि संस्कृतं विद्वद्भिः योजितुं शक्यते, तथापि मम प्रयत्नेन एष लेखः सरलं स्वीकर्तुं शक्यते। आशा करोमि कि अयं लेखः तुम्हेव प्रियः भविष्यति।
दीपावली संस्कृते दीपावलिः अथवा दीपोत्सवः नाम्ना प्रसिद्धः उत्सवः अस्ति। योऽयं उत्सवः भारते सर्वत्र प्रियः च अति महत्त्वपूर्णः च अस्ति। यः क्रमशः अश्वभ्यां रथेभ्यां वा गच्छति, स दीपावलिम् अनन्तरं सन्तुष्टः उपलभते। यः परिवारेण सह उत्सवं करोति, स अतिथिभिः सह सुखिनः सम्वत्सरम् आयाति। इदं पर्वं अन्नं समृद्धिं च अतुलं ददाति, एवं सर्वेभ्यः परिवारेभ्यः सानुभवः भवति।
दीपावल्यां शुभः दिवसः भारते सर्वत्र परिवृध्यते। अत्र विविधाः सन्धर्भाः एवं प्रवृत्तिः नम्राणां समुदायानां अभिनवं ज्ञानं च अन्तर्भावयति। अयं दिनः धन्यतमः विशिष्टः च समस्तेषु उत्सवेषु अस्ति।
दीपावल्यां स्वागतं कुर्वन्ति भगवान् रामः च लक्ष्मणश्च सीतया सह आयोध्यायां। तद्वत्, भारतीयाः दीपावलिं अयोध्यायां रामनगर्यां च सज्जन्ति। रामायणविषये परिचर्यां च अनेके दृष्टिपथाः प्रसिद्धाः भवन्ति, जीवनमरणं च दर्शयन्ति।
दीपावल्यां योजनाः अनेकाः भवन्ति, यया नूतनविशेषाः समर्थिताः भवन्ति। उत्सवस्य अभिन्नाङ्गं दीपाधानं विशिष्टं भवति। विशेषतः मङ्गलदीपाः, गणधर्वदीपाः, कमलदीपाः च विशिष्टं सौन्दर्यं प्रदर्शयन्ति।
दीपावलीयां सर्वे सज्जन्ति भूषणानि, वस्त्राणि च अतिरेचन्याः भवन्ति। यः पुत्रः पुत्री च अध्ययने परिश्रमं कुरुते, स धन्यः संस्कृतस्य अभ्यासे। आचार्याः शिक्षां प्रदान्ति, शिक्षां प्राप्नोति।
दीपावलीयां अत्र नृत्याः अनेकाः च भवन्ति, यया सन्तुष्टा सर्वे भवन्ति। युवतयः च अत्र बहुविधा वास्तुविद्यां च दर्शयन्ति। शिक्षिकाः च विद्यां प्रदान्ति, विद्यां प्राप्नोति।
दीपावल्यां प्राणाः अत्र शिल्पिनो च अतिशयं धन्याः भवन्ति। स्वदेशान् परदेशान् वा भ्रमन्ति, तत्र दीपावली उत्सवं स्थापयन्ति। तत्र सङ्कीर्तनं च गायन्ति।
दीपावल्यां लक्ष्मीपूजा च अत्युत्तमा भवति। धनलाभं, समृद्धिं च लक्ष्मीदेव्यै अर्पयन्ति। धन्याः लक्ष्मीदेव्या आशीर्वादेन।
सर्वेषां स्वागतेन च दीपावलीयां सज्जन्ति सज्जनाः। उत्सवे संस्कृतं प्रयोगं च अधिकरोतु। तथा भवतु, तद्भाविनी भवतु!
कृपया ध्यानं देहि, लेखे विविधकार्याणि न कर्तव्याणि। धन्यवादः!
दीवाली पर संस्कृत में निबंध । Essay on Diwali in Sanskrit
दीपावलिः परिवर्तिनी दशाहकानां हिन्दूनां महान् त्योहारः अस्ति। इदानीं दिवसेषु विभिन्नाः प्रकाराः पुष्पाणां दिव्यपात्राणां च दीपानां ज्वालानि दर्शनाय नियमितम् अभिनंद्यन्ते। दीपावली इत्यप्युच्यते, दीपस्य आवलीः इत्यर्थः। दीपः च ज्योतिः, आवलीः च गर्भः इत्यर्थः। तद् अर्थात् दीपावली इति विशिष्यते।
दीपावलिया महोत्सवे हिन्दूणां महत्त्वपूर्णं समयं प्रतिबद्ध्वा, विभिन्नाः आचाराः अनुसर्तुं प्रवृत्ताः भवन्ति। यह त्योहारः पञ्चदशशतकान्ते सनातनधर्मानुसारं मन्यते। अत्र सर्वत्र विभिन्नाः भागाः सन्ति।
प्रथमदिवसे “धनतेरस” इत्युच्यते। धनतेरसे सुलभं विनियोगाय विशेषस्मृतिः प्रदत्ता भवति। धनतेरसे धनाढ्यः लक्ष्मीदेवी प्रतिमाः उत्थाप्यन्ते। विशेषतः व्यापारिणः उत्सर्गाय आपत्कालेऽपि या धर्मिकः प्रवृत्तिः, सा सुलभं विनियोगाय प्रादुर्भाविता भवति।
द्वितीयदिने “नरकचतुर्दशी” इत्युच्यते। नरकचतुर्दश्यां श्रीकृष्णवत्सलः भगवान् श्रीकृष्णः नरकासुरं वधाय विशेषस्मृतिः प्रदत्ताः भवन्ति।
तृतीयदिने “लक्ष्मीपूजा” इत्युच्यते। लक्ष्मीपूजायां संस्कृतभाषायां विशेषं प्रदत्तं भवति। आपत्तिसमये लक्ष्मीदेव्यै धूपदीपैः पुष्पैः च आराधनां कर्तव्यां भवति।
चतुर्थदिने “गोवर्धनपूजा” इत्युच्यते। गोवर्धनपूजायां गोवर्धनपर्वतं पूज्यते।
पञ्चमदिने “भैयदूज” इत्युच्यते। भैयदूजे वृद्धा भ्रातृभक्तिं कुर्वन्ति। युवतयः च स्वातन्त्र्यं अभिनन्दन्ति।
एवं दीपावलिपर्वायां समुदये धार्मिकाः आचाराः, पौराणिककथाः, परिवारसमेता आनन्दाचरणीयाः सन्ति। विशेषतः दीपावल्यां दीपानां ज्वालायां विशेषाः पूर्णाङ्गीकृताः भवन्ति। दीपावल्यां दीपानां प्रदीप्तिः सर्वत्र प्राप्नोति।
इत्थं दीपावल्यां संस्कृतभाषायां निबंधः समाप्तः। आशा करोमि कि एतत् निबंधः तुम्हेषु सभ्येषु उपयुक्तः सिद्धिमाप्नोतु।
आशीर्वादः भवतु।
🎉 मेरा परिवार निबंध | My Family Essay
Essay in Sanskrit on Diwali Festival
दीपावलिः: संस्कृते दीपोत्सवस्य अत्युत्कृष्टतमं पर्वः
संस्कृतभाषया दीपावलिपर्वायां आनन्दः उदयति। दीपोत्सवः नाम प्रसिद्धः भारतीयपर्वः अस्ति, यः समृद्धिं, सौभाग्यं, आनन्दं च सार्थकं करोति। दीपावलिः रामायणे उल्लिखितं विशेषतः रामायणान्तर्गते अयोध्याकाण्डे वर्णितः। तस्य सारः “श्रीरामचन्द्रः पुरतः संस्थितः। सर्वे सुग्रीवसखयः च वानराः च विचिन्त्य संस्थिताः। ततः तस्मिन् समये विभीषणः नाम रावणस्य भ्राता राघवम् अभिवादयामास।” इति।
दीपोत्सवस्य कारणं:
दीपावलिपर्वस्य उत्थानं महाभारतादौ कृष्णद्विपायनविरचिते महाभारते द्रौपदीपरिरक्षणाय दीपाः प्रज्वलिताः। एवं रामायणायां रावणस्य वधे पुलकिताङ्गनाः दीपैः प्रज्वलिताः। सुग्रीववानरसैन्यं श्रीरामेण योजितम् अयोध्यायां विजयं च समझन्ति दीपाः। तस्मात् दीपोत्सवः इति अस्य पर्वस्य नामधेयः।
दीपावलिपर्वस्य उत्थानं महान् अस्ति। यदि प्राचीनभारते दीपोत्सवस्य महत्त्वं किमपि नास्ति, तथापि आधुनिककाले तस्य स्थानं वर्धितुं समर्थस्यामः। विज्ञानतः तत्र सर्वत्र विद्यमाना अन्धकारतमसः प्रतिकाराय अत्युत्कृष्टं साधनम् दीपाः अस्मिन् पर्वे प्रज्वलिताः।
विद्यार्थिनः प्रकाशनाय एवं परिश्रमाय च दीपावलिः अत्यवश्यकः। विद्यायाः दीपः यथाऽपि तेजस्वी अस्ति तथापि परिश्रमाय आवश्यकः। यदि एवं प्रकाशनं प्राप्नुयाम्, तदा ज्ञानं समृद्धं करिष्यामः। अतः विद्यार्थिनः दीपावलिपर्वे प्रकाशं प्रज्वलित्वा आदर्शप्रज्ञां प्राप्नुयात्।
धर्मः च दीपावलिपर्वस्य एकम् अन्यं च कारणम् अस्ति। भारतीयानां धर्ममूलं सनातनधर्मः, यः विविधतया अध्यात्मिकसांस्कृतिककारणानि उद्भावयति। धर्मनिरपेक्षाया जीवनशैलीया एवं धार्मिकचिन्तनाय दीपावलिपर्वः महत्त्वपूर्णः। दीपदर्शनं चधार्मिकसांस्कृतिककारणम् अस्ति। दीपावलिपर्वे दीपानां प्रज्वलनं च दैविकधर्मानुसारं कर्तव्यम् अस्ति।
समाजः च दीपावलिपर्वस्य एकम् अन्यं च कारणम् अस्ति। दीपावलिपर्वे समाजस्य सामाजिकभावना प्रज्वलितायाः कारणान्तरे सुगमपश्यन्ति एवं आपुष्पकायाः प्रकृतेरनुकूलायाः च समाजस्य सहभागयोग्यया समृद्धिं च प्राप्नुयात्।
सर्वेऽपि दीपावलिपर्वस्य एकं नियमं अस्ति, यत् अधीपावलिपर्वे प्रियजनानां आशीर्वादं प्राप्नुयात्। दीपावलिपर्वे दीपानां प्रज्वलनं च अभिप्रेतम् अस्ति।
सर्वे भारतवासिनः दीपावलिपर्वं समर्थं आचरितुं शक्नुवन्ति। अतः सर्वे भारतवासिनः दीपावलिपर्वं समर्थाः स्वीकरोतुम्। एवं अधीपावलिपर्वेऽपि विद्वांसः, धर्मिणः, समाजसेवकः च दीपावलिपर्वं समर्थाः स्वीकरोतुम्।
मंगलमयं दीपावलिपर्वान्तर्गतं प्रकाशनमस्तु। दीपावलिपर्वायां समस्ते दीपाः प्रज्वलन्तु, धर्मः प्रच्छन्नः भवतु, समाजः च समृद्धिं प्राप्नुयात्।
Diwali Essay in Sanskrit 20 Lines | संस्कृत में दीपावली पर 20 वाक्य
दीपावलिः – संस्कृते दीपावल्याः एकः भारतीयः प्रमुखः त्योहारः अस्ति। एषः उत्सवः आश्विनमासस्य अमावस्यायाः पूर्वेषु दिवसेषु आरम्भः करोति। सर्वेषां हिन्दूणां प्रियः दीपावलिः विजयादशमीपर्वस्यान्तिमो दिनः अस्ति।
दीपावल्यां घराः विभूषिताः भवन्ति, विशेषतः पाटलिकायाः द्वारेषु दीपाः प्रज्ज्वलन्ति। दीपावल्यां समये जनाः नगरे वसन्ति, वस्त्राणि धारयन्ति, मिठाः खादन्ति, पुस्तकानि वाचयन्ति, धनं दानं च करोति।
दीपावलिः प्रकाशस्य त्योहारः अस्ति। दीपाः सूर्यमण्डले तमो विनाशयन्ति, ज्ञानं विकासयन्ति, अज्ञानं अतिदीर्घकालं अन्धकारं भवति। दीपाः सर्वेषां हृदयेषु प्रकाशं दाधाति, दया भावः जाग्रति।
दीपावल्यां देवी लक्ष्मीः पूजिता भवति। लक्ष्मीः धनं, धान्यं, समृद्धिं, ऐश्वर्यं, शुभं च वर्धयति। जनाः धनसम्पत्तिं प्राप्नुवन्ति, सुखिनो भवन्ति।
दीपावलिः रामायणस्य आदिकाव्यस्य आयनं अस्ति। रामो राज्यं प्राप्नोति, अयोध्यां पुनः प्रविशति, प्रजाः सुखेन जीवन्ति। रावणः अपराधी संहारं गमयति, धर्मम् अनुसरति।
दीपावलिः अयोध्याद्वारा प्राच्यां भारतवर्षे एकः उत्कृष्टः उत्सवः अस्ति। भारतीयाः अभिवादनं करोति, पुत्राः धनं दानं च करोति, मित्राणि आमन्त्रयन्ति, उत्सवं रमयन्ति।
दीपावलिः पर्वे सर्वेषु महत्त्वपूर्णे पटाकाः च प्रदर्श्यन्ते। वन्दिनः उत्सवं आनन्देन गच्छन्ति। बालाः मिठाहारं भोजयन्ति, वयस्काः लक्ष्मीः प्रदर्शयन्ति, धनं दानं च करोति।
दीपावलिः समये विशेषतः रात्रौ ज्योतिःशालिनः मृदङ्गदमरः च वाद्यन्ते। रात्रौ नगरे जनाः सङ्गीतं नृत्यं च करोति। दीपावलिः आनन्दमयः उत्सवः अस्ति।
दीपावलिः धार्मिकः च सांस्कृतिकश्च अभिवाद्यमानः उत्सवः अस्ति। रामायणपाठः, गीतापाठः, भारतनाट्यं च प्रदर्शनीयं भवति। धर्मीयाः कार्याः च दीपावल्यां सर्वेषां चेष्टिताः भवन्ति।
दीपावलिः अयोध्याप्राच्ये विशेषतः भारते एकः वृहद्द्वीपः इत्यापि अभिख्यातः अस्ति। वृहद्द्वीपे संस्कृतं भाषा एका अस्ति। संस्कृते लिखितं लेखनं च दीपावल्यां प्रचारः भवति।
दीपावलिः तमसो ज्ञानं प्रकाशाय योजयति। दीपावलिः सर्वेषां जीवने ज्योतिः प्रदर्शयति। आशा कारुण्यं च सदैव भारतीयानां हृदयेषु जाग्रती रमयति।
दीपावल्यां एकः अन्तर्ज्योतिः जाग्रति। ज्योतिः जगत्यां सर्वत्र प्रकाशयति। दीपावलिः सर्वेषां जीवने सुखं भवति। दीपावलीशब्दस्य अर्थः ज्ञानदीपः इति।
प्रत्येकेन वर्षेण, दीपावली उत्सवः सर्वत्र अरब्ध्यते, सर्वत्र आचर्यते। दीपावलिः ज्योतिश्चक्षुषां भारतीयानां सन्ध्यायां दीपदर्शनं भवति।
परम्परागतं दीपावल्युत्सवं भारतीयाः आनन्देन आचरन्ति। दीपावल्युत्सवेऽस्मिन् मित्राः मिलन्ति, दासीभावः संस्कृते प्रचार्यते, परिवाराः समृद्धिं प्राप्नुवन्ति।
कुशलप्रश्नाः:
- दीपावलिः कः अस्ति?
- दीपाः कस्मिन् अस्ति प्रज्वलन्ति?
- दीपावल्यां के लक्ष्मीं पूजयन्ति?
- दीपावलिः कस्मिन् आयने अस्ति?
- दीपावलिः कस्मिन् भाषायां लिखितं लेखनं च प्रचार्यते?
दीपावली पर संस्कृत श्लोक | दीपावल्यायां संस्कृत श्लोकः
दीपावल्यायां संस्कृत श्लोकः
दीपावल्यायां शुभे तिथौ ज्योतिर्निर्मित्य दीपकं।
प्रकाशयति तमस्मानं शोकनाशाय दीपनम्॥
दीपो हरतु माम् अंधकारात् ज्ञानदीपेन भास्वता।
धन्यत्वया प्रकाशय सर्वेऽहम् शुभमस्तु ते॥
विजयोत्सवस्य दिने ये कर्मकृत्तमराः पुमान्।
आरोग्यं लभते नित्यं तेषां चेतः प्रसादितम्॥
दीपावलीयां सज्जना वदन्ति सुखिनः स्म वयम्।
लक्ष्मीपते जयः कुर्मस्व दीपानां प्रतिपादक॥
शुभदीपावल्यां भवतु जगत्सर्वं प्रकाशमयम्।
मङ्गलानि च भद्राणि त्वदीयानि विनीतये॥
शुभं भवतु! दीपावलीतिथिः
Diwali Essay in Sanskrit 5 Lines | संस्कृत में दीपावली पर 5 वाक्य
दीपावली शुभाशयान्तु। संस्कृत भाषया में लिखित दीपावली पर वाक्यांश।
- दीपावली एकः हिन्दूनां प्रमुखः त्योहारः अस्ति।
- दीपावल्यां दीपाः ज्वलन्त्यः दर्शनीयाः भवन्ति।
- शुभदीपावल्यां आनन्दोत्सवः भवति।
- प्रकाशान्तरं अन्धकारस्य विनाशाय सर्वे दीपाः ज्वलन्ति।
- दीपावल्यां प्रदीप्ता मनोऽनन्देन परिपूर्णा भवति।
प्रयासः अनुवादेन स्वीकृतः। शुभाम् भवतु दीपावली!
FAQ’s on “Essay on Diwali in Sanskrit”
संस्कृतभाषयाम् दीपावलिः निबन्धः – प्रश्नोत्तरमालिका
1. कः दीपावलिः है?
दीपावलिः हिन्दूधर्मस्य एकः प्रमुखः त्योहारः अस्ति। इदं पर्वं प्रकाशस्य समृद्धिं च सूचयति।
2. दीपावलिः किं समर्थयति?
दीपावलिः प्रकाशं विशेषं प्रस्तुतकरोति, ज्ञानं च ज्योतिःसमानं करोति, आनन्दस्य विस्तारं प्रदानं करोति।
3. दीपावलिः कदा आरम्भः भवति?
दीपावलिः आश्विनमासे, शुक्लपक्षे, चतुर्दश्यां वा आरम्भः भवति।
4. दीपावलिः इति केन नामधेया?
दीपावलिः पञ्चाङ्गविचारेण कार्तिकमासस्य अमावास्यायां सम्बोध्यते।
5. दीपावलिः कथायाम् किं विहितम्?
दीपावलियां लोगाः दीपाः ज्वलयन्ते, पटाकाः च चलन्ति, वस्त्राणि नवीनानि प्रदर्शयन्ति, गणेशपूजा, लक्ष्मीपूजा च विधीयन्ते।
6. दीपावलिः कः इति शुभवाचकाः शब्दाः?
दीपावलिः इति संस्कृते “दीपस्य आवलिः” अर्थात् “दीपस्य समूहः” एव शब्दाः उपयुज्यन्ते।
7. दीपावलिः कः इति धार्मिकपर्वविशेषः?
दीपावलिः हिन्दूधर्मे महत्त्वपूर्णो धार्मिकः पर्वः अस्ति, ज्योतिःप्रदानं च विशेषं करोति एव।
8. दीपावलिः कथायाम् किं विशिष्टं?
दीपावलियां भगवान् रामः अयोध्यां प्रविष्टः, विजयी रावणं वधार्थं च दीपवानराः अवलोकयन्ते।
9. दीपावलिः निबन्धः किं विषये लेखितव्यः?
दीपावलिः निबन्धः दीपावलिपर्वस्य अनुभूतिः, महत्त्वं च वर्णयितुं शक्यते।
10. दीपावलिः कश्चन इतिहासः भवति?
दीपावलियां श्रीरामचन्द्रस्य अयोध्यायां राज्याभिषेको भवति, यदा वयं लोगाः दीपान्तर्दीपाः ज्वलयामः, श्रीलक्ष्मीपूजां च करोति।
यह जानकारी और पोस्ट आपको कैसी लगी ?
मुझे आशा है की आपको हमारा यह लेख Essay on Diwali in Sanskrit (संस्कृत मे दिवाली पर निबंध) जरुर पसंद आया होगा। इसमें कुछ और सुधार होना चाहिए तो इसके लिए आप नीच comment box में लिख सकते हैं।
यदि आपको यह पोस्ट Essay on Diwali in Sanskrit (संस्कृत मे दिवाली पर निबंध) पसंद आया या कुछ सीखने को मिला तो कृपया इस पोस्ट को Social Networks जैसे WhatsApp, Facebook, Instagram, Telegram, Pinterest, Twitter, Google+ और Other Social media sites पर शेयर जरुर कीजिये। Also subscribe my YouTube Channel.
|❤| धन्यवाद |❤|…